فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 9، شماره 3، پاییز 95 ، شماره پی در پی 33

باده حکمی- فلسفی در ادبیات فارسی ( با نگاهی به رباعیات خیام)

صفحه (309 - 330)
علی مام خضری، کامران پاشایی فخری(نویسنده مسئول)، پروانه عادل زاده
تاریخ دریافت مقاله : تابستان 94
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : پاییز 94

چکیده
خیام بعنوان رهبر فکری سیک خیامی در رباعیات خود، برای باده، ویژگیهایی چون لذت طلبی، تعریض به شریعت، مرگ گریزی و مواردی از این دست برشمرده است که بعضی از این ویژگیها را میتوان در کاربرد ویژگیهای شراب حکنی و معرفتی شیره درخت هوم یا شوما در متون فارسی قبل از اسلام نیز مشاهده کرد.این نوشته سعی دارد به این شوال پاسخ دهد که آیا میتوان با مقایسه ویژگیهای باده رباعیات خیامی و بیان ویژگیهای شیره درخت هوم که در بعضی متون کهن آن را مقدس شمرده اند و ویژگیهایی را برای آن بیان کرده و آن را در ردیف باده های حکنی- فلسفی قرار داده اند باده خیامی را نیز در این ردیف قرار داد و جهان بینی بکارگیرندگان این نوع باده در شعر را جهان بینی حکمی- فلسفی نامید؟ که این نوشته با مقایسه نتایج حاصل از کاربرد ویژگیهای آنها در شعر و متون کهن و بیان شباهتهایشان، توانسته است تا حدودی به فرضیه مذکور دست یابد.

کلمات کلیدی
سبک خیامی , شراب , شیره هوم , باده حکمی- فلسفی , رباعیات